همه چیز درباره جراحی کیسه صفرا
کیسه صفرا عضوکوچکی از بدن است که ظاهری شبیه گلابی دارد و درست در زیر کبد (سمت راست شکم و زیر دنده ها) قرار گرفته است و مایعی که توسط کبد تولید می شود را در خود ذخیره می کند .
مایع صفرا از آب، چربی‌ها، نمک‌های صفراوی، پروتئین‌ها و کلسترول ها تشکیل شده است.
کیسه صفرا و مشکلات آن
کیسه صفرا یک عضو از سیستم صفراوی انسان است که وظیفه تولید و نگهداری همچنین انتقال صفرا را به عهده دارد صفرا در حقیقت یک مایع قهوه ای مایل به زرد است که در کبد تولید می شود، این مایع برای تخریب به هضم غذاهای چرب در روده کوچک کاربرد دارد . کیسه صفرا در زیر کبد و چسبیده به آن در بالای شکم قرار گرفته است.
یک لوله باریک به نام مجرای سیستیک کیسه صفرا را به کرد وصل می کند، همانطور که بیان شد صفرا در کبد ساخته شده و نقش مهمی در هضم غذا به عهده دارد.
کیسه صفرا یک مخزن ذخیره می باشد که به صورت مرتب در کبد ساخته میشود بعد از خوردن غذا کیسه صفرا منقبض می شود و صفرا را داخل روده تخلیه می نماید. انقباضی انجام شده توسط ترشح هورمون کله سیستوکینین انجام می شود. صفرا در حقیقت از ترکیبات ای شامل کلسترول بیلی روبین و نمک های صفراوی تشکیل می شود .
ممکن است برخی از بیماری ها و مشکلاتی که در بدن انسان رخ می دهد تاثیراتی، روی کیسه صفرا بگذارد. زمانی که کیسه صفرا دچار آسیب و یا تجمع سنگ می شود فرد احساس درد و ناراحتی داشته و نیاز به دفع آن از طریق جراحی خواهد داشت.
قسمت زیادی از صفرا توسط روده کوچک جذب میشود و بخش دیگرهمراه مدفوع از بدن خارج می شود و به همین علت است که مدفوع رنگ قهوه‌ای دارد.
همانطور که بیان شد ، هنگامی که مشکل خاصی در بدن یا برای کبد ایجاد شود، آزادسازی صفرا کاهش یافته و یا مجاری عبور صفرا بسته می شود به همین دلیل صفرا نیز دچار مشکلاتی می شود. معمولا در چنین مواقعی ممکن است هیچگونه علائمی از خود نشان ندهد.
نشانه های وجود مشکل در کیسه صفرا
- احساس درد شدید در ناحیه شکم و یا در قسمت راست فوقانی شکم
- دردی که شانه راست و گاهی ناحیه کمر را درگیر می کند.
- دردی که درزمان نفس عمیق شدت می یابد.
- احساس درد ناحیه قفسه سینه
- سوزش سر دل
- سوء هاضمه
- تهوع و استفراغ
- تب و لرز
- زردی پوست
- زردی در چشم ها
- زیاد شدن گاز معده
- احساس پری در شکم
- تغییر رنگ مدفوع
سنگ کیسه صفرا چه زمانی به جراحی نیاز دارد؟
زمانی که فرد علائمی مانند علائم گفته شده را در خود مشاهده کرد نیاز است به پزشک متخصص مراجعه نماید .در چنین مواقعی پزشک ممکن است با دارو درمانی، مشکلات مربوط به کیسه صفرا را برطرف کند.
اگر بیمار دچار عارضه سنگ کیسه علامت دار باشد طبق تشخیص پزشک احتیاج به عمل جراحی دارد تا سنگ را از داخل کیسه خارج نمایند و در مواقعی ممکن است تشخیص پزشک بر این باشد که سنگ به همراه کیسه صفرا برداشته شود.
جراحی کیسه صفرا یکی از تکنیک هایی است که سنگ صفرا درمان نموده و یا برای برداشتن آن اقدام می نماید جراحی کیسه صفرا با استفاده از لاپاراسکوپی از شایع ترین عمل های جراحی برای حذف کیسه صفرا می باشد.
روش‌های تشخیص سنگ کیسه صفرا چیست؟
- آزمایشات و تست های خونی برای تشخیص زردی یا التهاب پانکراس
- سونوگرافی
- سی تی اسکن
- ام آر آی
جراحی کیسه صفرا
کیسه صفرا عضوی مهم در بدن به شمار می آید و به طور کلی در حدود 50 درصد به هضم و جذب ویتامین ها و چربی ها در بدن کمک می کند.امالازم است بدانید که نبود آن مشکلی برای ادامه زندگی ایجاد نمی کند زیرا در این شرایط صفرا مستقیما از کبد تولید شده وسپس به روده منتقل می شود. بنابراین جراحی کیسه صفرا و برداشتن آن عارضه ای برای فرد ندارد.
عواملی که جراح نسبت به انجام عمل جراحی کیسه صفرا اقدام می کند شامل موارد زیر خواهد بود :
- وجود سنگ در کیسه صفرا که منجربه درد شدید می شود.
- وجود سنگ در مجاری صفراوی که باعث ایجاد درد شدید می شود.
- التهاب کیسه صفرا بر اثر وجود سنگ در مجاری صفراوی
- التهاب لوزالمعده یا پانکراس به علت سنگ کیسه صفرا
اگر سنگ کیسه صفرا بسیار ناراحت کننده و همراه با درد شدید باشد ، بهترین جراح کیسه صفرا فورا عمل را انجام خواهد داد ، چرا که این درد بیانگر التهاب و مشکلات اساسی در این ناحیه خواهد بود .
همچنین اگر فرد مبتلا به التهاب کیسه صفرا باشد ، عمل جراحی لازم است چرا که وجود سنگ در مجاری صفراوی باعث ایجاد درد و عدم توانایی در حرکت برای فرد خواهد شد . از این رو پزشک با معاینه و انجام آزمایشات لازم نسبت به جراحی اقدامات لازم را انجام می دهد .
اگر سنگ کیسه صفرا زیاد و بزرگ باشد ، باعث التهاب لوزالمعده شده و یا خطر بروز پانکراس را ایجاد می نماید ، برای جلوگیری از این عارضه نیاز است که فورا جراحی کیسه صفرا با دقت و ملاحظه انجام شود .
دو روش جراحی برای برداشتن کیسه صفرا
- روش جراحی باز
- لاپاراسکوپی کیسه صفرا
روش جراحی باز
در این روش، پزشک برای خارج کردن کیسه صفرا وسنگ آن درقسمت راست شکم برشی ایجاد شده و عمل جراحی کیسه صفرا انجام می شود.
روش جراحی باز به این گونه است که شرایط بیمار به خوبی مورد بررسی قرار می گیرد و اگر نیاز به انجام این روش به صورت باز باشد مورد استفاده قرار می گیرد ، به طور مثال اگر بیمار در گذشته تحت عمل جراحی قرار گرفته باشد و بافت زخمی که از جراحت های ناشی از برش های قبلی در شکم بیمار وجود داشته باشد، باعث شود که پزشک شکاف های بزرگ تری در شکم ایجاد کند که دراین صورت جراح ترجیح می دهد که از عمل جراحی باز استفاده کند.
در عمل جراحی کیسه صفرا به روش باز نیاز است که جراح برشی کوتاه حدودا 15 سانتی متر در سمت راست و در بالای شکم بیمار ایجاد نماید و از این طریق دسترسی به کیسه صفرا فراهم شود . اگر نیاز به ایجاد برش های عمیق تر باشد ، معمولا با دقت و توسط جراح بخشی از ماهیچه ها برش داده می شوند . به این ترتیب از طریق برش های ایجاد شده در شکم بیمار، کبد و کیسه صفرا قابل مشاهده می باشد که امکان برداشتن کیسه صفرا و جراحی آن را فراهم می سازد. بعد از بیرون کشیدن کیسه صفرا معمولا چند بخیه کوچک زده شده و با قرار دادن درن یا تخلیه کننده های خونابه ، مایعات اضافه از شکم بیرون کشیده می شود . زمان انجام این جراحی بسیار سریع است و حدودا نیم ساعت به طول می انجامد .
این جراحی در صورتی که پزشک تشخیص دهد نیاز به بستری دو یا سه روزه در بیمارستان و بررسی موقعیت و سلامت بیمار دارد ، اما برای بهبودی کامل معمولا بین 4 تا 6 هفته زمان لازم است . در طول این دوره باید داروهای تجویز شده درست سر موعد مورد استفاده قرار بگیرند و از وارد کردن فشار به بدن و یا انجام فعالیت های سنگین پرهیز شود .
بعد از هر دو نوع انجام عمل جراحی محل زخم ها پانسمان می شود و کیسه صفرا برای بررسی و انجام آزمایشات لازم به آزمایشگاه منتقل می شود.
روش لاپاراسکوپی
همان طور که بیان شد جراحی کیسه صفرا با استفاده از روش های باز و لاپاراسکوپی قابل انجام است.
در روش باز معمولاً در زیر دنده ها برش پوستی ایجاد شده و کیسه صفرا و سنگ های آن خارج می شود، اما استفاده از لاپاراسکوپی با ایجاد چند سوراخ کوچک که حدود یک سانتیمتر می باشد بر روی شکم ، جراحی از طریق وارد کردن لوله های بسیار نازک که مجهز به دوربین‌های مخصوص می باشند انجام می شود.
جراحی کیسه صفرا در خانم ها شایع تر است و بعد از جراحی عوارض درد و ناراحتی از بین می رود، همچنین این جراحی در بسیاری از موارد از ابتلای فرد به سرطان کیسه صفرا جلوگیری می کند.
دراین روش جراحی، پزشک بدون باز کردن شکم با ایجاد چند سوراخ کوچک در پوست شکم عمل جراحی را انجام می دهد.برای بیماران قلبی این عمل ریسک کمتری نسبت به جراحی با روش باز را دارد.
قبل از جراحی به روش لاپاراسکوپی باید حتما بررسی های لازم توسط متخصص قلب صورت گیرد.
